Το επίμαχο ζήτημα είναι το εδάφιο της Αγίας Γραφής στην Εφεσίους 1:4. Εκεί λέει τα εξής:
Εφεσ. 1:4 καθώς εξέλεξεν ημάς δι' αυτού προ καταβολής κόσμου, διά να ήμεθα άγιοι και άμωμοι ενώπιον αυτού διά της αγάπης,
Αυτό προσδιορίζει τον προκαθορισμό;
Αυτή η θεωρία αναπτύχθηκε το 16ο αιώνα από τον Ιωάννη Καλβίνο, ένα μεταρρυθμιστή. Αυτός έλεγε:“Ορίζουμε τον προκαθορισμό ως το αιώνιο σχέδιο του Θεού, μέσω του οποίου εκείνος καθόρισε με το τί ήθελε να κάνει με τον κάθε άνθρωπο. Διότι δεν τους δημιούργησε όλους στην ίδια κατάσταση. Αλλά προόριζε μερικούς για αιώνια ζωή και άλλους για αιώνια καταδίκη.”
Πράξ. 10:34 Τότε ο Πέτρος ανοίξας το στόμα είπεν· Επ' αληθείας γνωρίζω ότι δεν είναι προσωπολήπτης ο Θεός,
Εδώ όμως βλέπουμε ότι ο Θεός δεν κάνει επιλογή προσώπων, που άλλους θα τους προορίσει για ζωή και άλλους για τον θάνατο. Δεν κάνει επιλεκτικό προορισμό. Αλλά, δίνει σε όλους την δυνατότητα να τον γνωρίσουν.
2Πέτ. 3:9 ...αλλά μακροθυμεί εις ημάς, μη θέλων να απολεσθώσι τινές, αλλά πάντες να έλθωσιν εις μετάνοιαν.
Πολλοί πιστεύουν πως οτιδήποτε τους συμβαίνει έχει αποφασιστεί από μία ανώτερη από τους ίδιους δύναμη. Ορίζει όντως ο Θεός εκ των προτέρων ποιές θα είναι οι τελικές ενέργειες μας και ποιός ο τελικός μας προορισμός;
Συλλογισμοί περί προκαθορισμού
Σκέφτονται ως εξής: ο Θεός είναι Παντοδύναμος. Γνωρίζει το κάθε τι, ακόμα και τί πρόκειται να συμβεί στο μέλλον. Γνωρίζει τί θα κάνει ο καθένας με τη ζωή του. Και, γνωρίζει ήδη την ακριβή στιγμή και τον τρόπο του θανάτου του κάθε ανθρώπου. Έτσι, λοιπόν, σύμφωνα με τον τρόπο σκέψης αυτών των ανθρώπων, όταν έρχεται ο καιρός να πάρει κάποιος μια απόφαση, η επιλογή του δεν μπορεί να είναι άλλη εκτός από εκείνη που έχει προβλέψει και προκαθορίσει ο Θεός. Σε διαφορετική περίπτωση ο Θεός δεν θα ήταν παντογνώστης.Σας φαίνεται ορθώς αυτός ο συλλογισμός;
Σκεφτείτε ποιές θα ήταν οι λογικές συνέπειες του, εάν κάποια δύναμη είχε προκαθορίσει το μέλλον σας. Τότε, το να προσέχετε τον εαυτό σας θα ήταν άσκοπο. Παράδειγμα: η επιλογή της διακοπής του καπνίσματος, σε τίποτα δεν θα ωφελούσε. Η χρήση της ζώνης ασφαλείας ουδέν ωφελεί. Οι στατιστικές δείχνουν ότι οι άνθρωποι που λαμβάνουν προφυλάξεις υφίστανται λιγότερες ολέθριες συνέπειες. Η απροσεξία μπορεί να οδηγήσει σε τραγωδία.Ας δούμε έναν άλλο συλλογισμό: εάν ο Θεός επιλέγει να γνωρίζει το κάθε τι, τότε προτού ακόμα δημιουργήσει τον Αδάμ και την Εύα θα γνώριζε ότι θα τον παράκουαν. Αλλά, όταν ο Θεός είπε στον Αδάμ ότι δεν έπρεπε να φάει από το δέντρο της γνώσεως του καλού και του κακού, επειδή αν έτρωγε θα πέθαινε, άραγε γνώριζε ήδη ότι ο Αδάμ θα έτρωγε από αυτό;
Γέν. 2:16 Προσέταξε δε Κύριος ο Θεός εις τον Αδάμ λέγων, Από παντός δένδρου του παραδείσου ελευθέρως θέλεις τρώγει,
Γέν. 2:17 από δε του ξύλου της γνώσεως του καλού και του κακού δεν θέλεις φάγει απ' αυτού· διότι καθ' ην ημέραν φάγης απ' αυτού, θέλεις εξάπαντος αποθάνει.
Και, τί να σκεφτούμε γι' αυτές τις οδηγίες που τους έδωσε;
Γέν. 1:28 και ευλόγησεν αυτούς ο Θεός· και είπε προς αυτούς ο Θεός, Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και γεμίσατε την γην και κυριεύσατε αυτήν, και εξουσιάζετε επί των ιχθύων της θαλάσσης και επί των πετεινών του ουρανού και επί παντός ζώου κινουμένου επί της γης.
Άρα, γνώριζε ότι η υπέροχη προοπτική που είχαν να ζήσουν στον παράδεισο ήταν καταδικασμένη σε αποτυχία; Όχι, βέβαια. Θα ήταν βλασφημία για τον Θεό.
Ψαλ. 37:28 Διότι ο Κύριος αγαπά κρίσιν, και δεν εγκαταλείπει τους οσίους αυτού· εις τον αιώνα θέλουσι διαφυλαχθή· το δε σπέρμα των ασεβών θέλει εξολοθρευθή.
Το λογικό συμπέρασμα στο οποίο καταλήγουμε είναι ότι η άποψη πως ο Θεός προγνώριζε όλες τις αποφάσεις, θα σήμαινε ότι αυτός είναι υπεύθυνος για όλα όσα συμβαίνουν, περιλαμβανομένων των πολέμων, των αδικιών και των παθημάτων. Είναι αυτό δυνατόν; Τα όσα λέει ο Θεός για τον εαυτό του παρέχουν ξεκάθαρη απάντηση.
1Ιωάν. 4:8 Όστις δεν αγαπά δεν εγνώρισε τον Θεόν, διότι ο Θεός είναι αγάπη.
Σε παρόμοιες περιπτώσεις παρακαλούσε τους όσιους του να διαλέξουν μία ενάρετη πορεία.
Άμ. 5:15 Μισείτε το κακόν και αγαπάτε το καλόν και αποκαταστήσατε την κρίσιν εν τη πύλη· ίσως ο Κύριος ο Θεός των δυνάμεων ελεήση το υπόλοιπον του Ιωσήφ.
Ένας ηγέτης του λαού του Θεού στους αρχαίους καιρούς, ο Ιησούς του Ναυή, είπε στους συμπατριώτες του:
Ιησ. 24:15 Αλλ' εάν δεν αρέσκη εις εσάς να λατρεύητε τον Κύριον, εκλέξατε σήμερον ποίον θέλετε να λατρεύητε· ή τους θεούς, τους οποίους ελάτρευσαν οι πατέρες σας πέραν του ποταμού, ή τους θεούς των Αμορραίων, εις των οποίων την γην κατοικείτε· εγώ όμως και ο οίκός μου θέλομεν λατρεύει τον Κύριον.
Παρόμοια ένας άλλος προφήτης του Θεού, ο Ιερεμίας, είπε:
Ιερ. 38:20 Και είπεν ο Ιερεμίας, δεν θέλουσι σε παραδώσει. Υπάκουσον, παρακαλώ, εις την φωνήν του Κυρίου, την οποίαν εγώ λαλώ προς σέ· και θέλει είσθαι καλόν εις σε και η ψυχή σου θέλει ζήσει.
Θα προέτρεπε – ένας δίκαιος και στοργικός Θεός – τους ανθρώπους να κάνουν το σωστό, ελπίζοντας να λάβουν ανταμοιβή, αν γνώριζε ότι ήταν προορισμένοι να αποτύχουν;
Εβρ. 6:18 ώστε διά δύο πραγμάτων αμεταθέτων, εις τα οποία είναι αδύνατον να ψευσθή ο Θεός, να έχωμεν ισχυράν παρηγορίαν οι καταφυγόντες εις το να κρατήσωμεν την προκειμένην ελπίδα·
Τίτο 3:8
Όχι βέβαια. Μια τέτοια κατάληξη θα ήταν υποκριτική. Μη γένοιτο για τον αψευδή Θεό!
Επομένως, όταν συμβαίνουν καλά ή κακά πράγματα στην πορεία της ζωής μας, τί σημαίνουν αυτά; Μήπως τα έχει προκαθορίσει ο Θεός;
Εκκλ. 9:11 Επέστρεψα και είδον υπό τον ήλιον, ότι ο δρόμος δεν είναι εις τους ταχύποδας, ουδέ ο πόλεμος εις τους δυνατούς, αλλ' ουδέ ο άρτος εις τους σοφούς, αλλ' ουδέ τα πλούτη εις τους νοήμονας, αλλ' ουδέ η χάρις εις τους αξίους· διότι καιρός και περίστασις συναντά εις πάντας αυτούς.
Όχι. Το μέλλον μας δεν είναι προσχεδιασμένο. Οι δικές μας αποφάσεις καθορίζουν ποιό θα είναι το αιώνιο μέλλον μας.
Ας έρθουμε στα επίμαχα εδάφια, όπως:
Εφεσ. 1:4 καθώς εξέλεξεν ημάς δι' αυτού προ καταβολής κόσμου, διά να ήμεθα άγιοι και άμωμοι ενώπιον αυτού διά της αγάπης,
1Πέτ. 1:20 όστις ήτο μεν προωρισμένος προ καταβολής κόσμου, εφανερώθη δε εν τοις εσχάτοις καιροίς διά σας,
Εφεσ. 3:9 και να φωτίσω πάντας, ποία είναι η κοινωνία του μυστηρίου του αποκεκρυμμένου από των αιώνων εν τω Θεώ όστις έκτισε τα πάντα διά του Ιησού Χριστού,
Εφεσ. 3:10 διά να γνωρισθή τώρα διά της εκκλησίας εν τοις επουρανίοις εις τας αρχάς και τας εξουσίας η πολυποίκιλος σοφία του Θεού,
Εφεσ. 3:11 κατά την αιώνιον πρόθεσιν, την οποίαν έκαμεν εν Χριστώ Ιησού τω Κυρίω ημών,
Αποκ. 13:8 Και θέλουσι προσκυνήσει αυτό πάντες οι κατοικούντες επί της γης, των οποίων τα ονόματα δεν εγράφησαν εν τω βιβλίω της ζωής του Αρνίου του εσφαγμένου από καταβολής κόσμου.
Όταν εδώ αναφερόμαστε στο “προ καταβολής κόσμου”, είναι πριν ακόμα εδραιωθεί η οικογένεια του Αδάμ. Εκεί στον κήπο της Εδέμ, δεν είχε ακόμα τεκνοποιήσει ο Αδάμ. Χρειάστηκε να βγει έξω από τον παράδεισο της Εδέμ και να εδραιώσει την οικογένεια του.
Λουκ. 11:50 διά να εκζητηθή το αίμα πάντων των προφητών, το εκχυνόμενον από της αρχής του κόσμου, από της γενεάς ταύτης,
Λουκ. 11:51 από του αίματος του Άβελ έως του αίματος Ζαχαρίου του φονευθέντος μεταξύ του θυσιαστηρίου και του ναού· ναι, σας λέγω, θέλει εκζητηθή από της γενεάς ταύτης.
Όσον αφορά τον ίδιο τον Αδάμ, τί θα μπορούσε να προβλέψει ο Θεός; Δεδομένου, ότι ήταν μια “ λευκή κόλλα” ο νους του και η καρδιά του,δημιουργήθηκε λίαν καλώς και ήταν ευθύς. Έπειτα, το θέμα της ελευθερίας της βούλησης, που πάει; Πώς θα λειτουργούσε; Έπρεπε να αποφασίσει ο ίδιος ο Αδάμ. Θα έμενε πιστός ή όχι;
- Γι' αυτό ο Θεός στο πρώτο δικαστήριο που έγινε (Γεν. 3:15), εκεί αναφέρει ότι – πριν ακόμα δημιουργηθεί ο κόσμος – ότι θα έφερνε ένα σπέρμα για να διορθώσει τη ζημιά που είχε υποστεί ο Αδάμ. Αυτό είναι το ιερό μυστικό που διαπερνά όλους τους αιώνες, που είναι ο Κύριος μας ο Ιησούς Χριστός και η συν αυτού Βασιλεία του.
Με πολλή αγάπη,
Κέρκος.
