Πλύση εγκεφάλου

Στα επιχειρήματα που παρουσιάζουν, οι ενάντιοι στη θρησκεία των Μαρτύρων βιαστικά τους χαρακτηρίζουν “σέχτα” και αναφέρουν ότι τα μέλη της υφίστανται “πλύση εγκεφάλου”. Κάτι που πιστεύω ότι όλοι μας πρέπει να αναγνωρίσουμε είναι η προσωπική μας ευθύνη στην αποδοχή του λάθους. Δεν μπορούμε πλήρως να διαχωρίσουμε τους εαυτούς μας από την ευθύνη των αποφάσεών μας, ακόμη κι αν παραπλανητικές πληροφορίες ήταν που μας οδήγησαν στην απόφαση. Υπάρχουν πάντα λόγοι που μας έκαναν να αποδεχτούμε ισχυρισμούς ελλιπώς τεκμηριωμένους, κίνητρα πίσω από αυτό που μπορεί να ονομαστεί παθητική αποδοχή. Όπως το θέτει κι ο Dr. Primrose από το έργο που έγραψε ο Oliver Goldsmith τον 18ο αιώνα, Τον Εφημέριο του Wakefield:

Το σφάλμα δεν έγκειται στην αποδοχή των αποδείξεων που βλέπουν, αλλά στο ότι παραμένουν τυφλοί όσον αφορά πολλές από [τις επιπλέον, ίσως και αντίθετες] αποδείξεις που προσφέρουν [οι ίδιοι]. Όπως και οι διεφθαρμένοι δικαστές στο έδρανό τους, [άνθρωποι σαν και αυτούς] καθορίζουν τι είναι το σωστό βάσει των δεδομένων που ακούν, αλλά δεν ακούν όλες τις ενδείξεις. Συνεπώς, γιε μου, αν και οι εσφαλμένες μας γνώμες διαμορφώνονται ακούσια, κι όμως, όπως είμαστε ηθελημένα διεφθαρμένοι, ή πολύ αμελείς καθώς τις διαμορφώνουμε, αξίζουμε την τιμωρία της φαυλότητάς μας, ή την περιφρόνηση για την ανοησία μας.

Αν και είμαστε “θύματα των θυμάτων”, είχαμε λόγους για τους οποίους αφήσαμε τους εαυτούς μας να γίνουν θύματα, και αν αναλύσουμε τη σκέψη και τα κίνητρά μας από αυτό το σημείο αναφοράς ίσως είναι το πιο ωφέλιμο, δεδομένου ότι έχουμε μεγαλύτερη ελπίδα να αποφύγουμε παρόμοιες περιστάσεις.

Το τίμημα της συνείδησης

     Είτε μας αρέσει είτε όχι, η ηθική πρόκληση επηρεάζει τον καθένας μας. Αποτελεί γλυκόπικρο συστατικό της ζωής, από το οποίο κανείς δεν καταφέρνει να ξεφύγει. Έχει τη δύναμη να μας εμπλουτίζει και να μας φτωχαίνει, να καθορίζει την αληθινή ποιότητα των σχέσεων μας μ' εκείνους που μας γνωρίζουν. Όλα εξαρτώνται από την ανταπόκριση μας σ' αυτή την πρόκληση. Η επιλογή είναι δική μας – και σπάνια εύκολη.
     Έχουμε βέβαια τη δυνατότητα να περιβάλλουμε τη συνείδηση μας μ' ένα είδος κουκουλιού μακαριότητας, «τραβώντας το δρόμο μας» παθητικά, προστατεύοντας τα βαθύτερα αισθήματά μας από οτιδήποτε θα ήταν δυνατόν να τα αναστατώσει. Όταν εγείρονται ζητήματα, μπορεί αντί να λάβουμε θέση να πούμε: «εγώ απλώς θ' απέχω απ' αυτό, άλλοι μπορεί να επηρεαστούν – ίσως και να βλαφθούν – εγώ όμως όχι». Μερικοί δαπανούν όλη τους τη ζωή σε μια κατάσταση ηθικής αδράνειας. Όμως, όταν όλα έχουν ειπωθεί και συντελεστεί, όταν τελικά η ζωή πλησιάσει στο τέρμα της, φαίνεται ότι αυτός που μπορεί να πει «τουλάχιστον πάλεψα για κάτι», πρέπει να νιώθει μεγαλύτερη ικανοποίηση από εκείνον που σπάνια υπερασπίστηκε οτιδήποτε.
     Ίσως μερικές φορές αναρωτιόμαστε μήπως οι άνθρωποι με έντονες, ισχυρές πεποιθήσεις, αποτελούν είδος υπό εξαφάνιση, κάτι για το οποίο διαβάζουμε ότι υπήρχε παλιά, μα ελάχιστα το βλέπουμε σήμερα. Οι περισσότεροι από εμάς το βρίσκουμε σχετικά εύκολο να λειτουργήσουμε με αγαθή συνείδηση, όσο αυτά που διακυβεύονται είναι ήσσονος σημασίας, όμως, περισσότερα διακυβεύονται, όσο το κόστος είναι υψηλότερο, τόσο δυσκολότερο γίνεται να επιλύσουμε ζητήματα συνείδησης, να κάνουμε μια ηθική κρίση και να δεχτούμε τις συνέπειές της. Όταν το κόστος είναι πολύ υψηλό, βρισκόμαστε σ' ένα ηθικό σταυροδρόμι, αντιμετωπίζοντας μια πραγματικά κρίση στη ζωή μας.